BUYURUN LİTERATÜRE!..

Sizlere söz verdim bir kere.

Günlük hayatta kullanmaya zorlandığımız maskelere “bilim” ne gözle bakıyor?

– Bu maskeler , bu tip bir virüse karşı ne derece koruyucu?

– Maske kullanmanın faydasızlığı dışında ne gibi zararları var?

Bu iki ana başlık halinde bu güne kadar yapılmış bilimsel araştırmaları liste halinde yayınlayacağım.

Hepsini yayınlamam imkansız. Çünkü yüz binlerce yayın var.

Genellikle karşıma çıkan ilk elli makale içerisinden en çok atıf alan ve saygın dergilerde yayınlananlara ağırlık veriyorum.

Ama inanın ki bu yaptığım işin ne derece “gereksiz” olduğunu, zaman kaybı olduğunu her seferinde kendime kızarak söylüyorum.

İnsanın solungacının olmadığını, dünyanın güneş etrafında döndüğünü, taşın sert olduğunu, ateşin insanı yakacağını ispat etmek gibi “gereksiz” .

Maske konusunda en fanatik tarafların bile artık kabul ettiği bir gerçek var üstelik.

“Maskelerin bu virüs için koruma sağlamadığını, özellikle günlük hayatta en sık kullanılan cerrahi maskelerin “ciddi oranda” virüs geçirdiğini artık kabul etmeyen yok gibi..”

“Ama şu teselliyi ortaya koyuyorlar: Maske takarak,kısmen de olsa daha az virüse maruz kalıyoruz. Daha az virüs demek, daha hafif hastalık demek..”

Bu gerçek anlamda beyhude bir teselli..

Unuttukları çok ciddi bir gerçek var.

O da maskenin üzerinde biriken virüs yükü!..

Bu tehlikeden bahseden hiç yok.

Maskenin zorunlu olduğu tarihten itibaren hastalığı ağır geçiren insan sayısında ciddi artışın sebebini bile açıklamaktan aciz durumdalar.

Özellikle orta yaş ve gençlerde ortaya çıkan ve yükselen “ağır hastalık tablosunun” sebebi ne?

Maske üzerinde biriken “virüs dozu” olmasın sakın?..

Hiç maske takmayan ülkeler ve bizdeki gibi uzun zamandır “zorunlu” maske takan ülkeler arasında “zorunlular” aleyhine gelişen ikinci dalga ve ağır hasta sayısındaki artış bile uyanmalarını sağlamıyor.

İşi düğüne, derneğe bağlamış durumdalar.

Neyse biz Amerikayı yeniden keşfetmek adına literatür verelim.

“Not: Google Academic adlı bir ara arama motoru var internette. Bu konuda daha fazla bilgi isteyen arkadaşlar bu kanaldan pek çok bilimsel araştırmaya ulaşabilir. Surgical mask anahtar cümlesi ile ilk etapta 400.000 (dört yüz bin) çalışma çıkacak karşınıza. Ben ilk yirmi kadar çalışmanın başlık ve link’ini veriyorum. Bu çalışmalar maskelerin verimliliği ile ilgili. Vakit bulursam bir sonraki yazım “zararları” ile ilgili çalışmalar içerecek. Haydi hepimize kolay gelsin.)

• Effectiveness of N95 respirators versus surgical masks against influenza: A systematic review and meta‐analysis
  Youlin Long ,Tengyue Hu ,Liqin Liu ,Rui Chen ,Qiong Guo ,Liu Yang ,Yifan Cheng ,Jin Huang ,Liang Du
  First published: 13 March 2020
  https://doi.org/10.1111/jebm.12381
  The use of N95 respirators compared with surgical masks is not associated with a lower risk of laboratory‐confirmed influenza. It suggests that N95 respirators should not be recommended for general public and nonhigh‐risk medical staff those are not in close contact with influenza patients or suspected patients.
  Cerrahi maskeler ile karşılaştırıldığında N95 solunum cihazlarının kullanılması, laboratuvar tarafından onaylanmış grip riskinin daha düşük olmasıyla ilişkili değildir. N95 solunum cihazlarının, influenzalı hastalar veya şüpheli hastalarla yakın temasta bulunmayan genel halk ve yüksek riskli olmayan sağlık personeli için önerilmemesi gerektiğini önermektedir.

• SARS-CoV-2’yi Bloke Etmede Cerrahi ve Pamuklu Maskelerin Etkinliği:Kontrollü Bir Karşılaştırma
  Seongman Bae, MD,Min-Chul Kim, MD,Ji Yeun Kim, PhD,Hye-Hee Cha, BSJoon Seo Lim, Doktora
  https://doi.org/10.7326/M20-1342
  Sonuç olarak, hem cerrahi hem de pamuklu maskeler, SARS-CoV-2’nin COVID-19’lu hastaların öksürüklerinden çevreye ve dış maske yüzeyine yayılmasını önlemede etkisiz görünmektedir.

• N95 Solunum Cihazları ve Cerrahi Maskeler Tarafından Sunulan Solunum Performansı: Bakteriyel ve Viral Parçacık Büyüklüğü Aralığını Temsil Eden NaCl Aerosol ile İnsan Denek Değerlendirmesi
  Shu-An Lee , Sergey A. Grinshpun , Tiina Reponen
  Mesleki Hijyen Yıllıkları , Cilt 52, Sayı 3, Nisan 2008, Sayfa 177–185,
  https://doi.org/10.1093/annhyg/men005
  Bu çalışmada test edilen N95 solunum cihazlarının ve cerrahi maskelerin çoğunun, koronavirüs ve grip virüsü boyutlarını içeren yaklaşık 0,04 ila 0,2 μm arasındaki partiküllere karşı en kötü performans gösterdiği gözlemlendi.
• Face Seal Leakage of Half Masks and Surgical Masks
  TIMO TUOMI Pages 308-312 Published online: 04 Jun 2010
  · https://doi.org/10.1080/15298668591394879
  Surgical mask filter and fit performance
  https://doi.org/10.1016/j.ajic.2007.07.008
  Sonuç
  Bu cerrahi maskelerin hiçbiri, solunum koruma cihazları olarak kabul edilebilecek yeterli filtre performansı ve yüze oturma özellikleri sergilemedi.
• A study of disposable surgical masks
  · Author links open overlay panelPaul O.MadsenM.D.1Renate E.MadsenM.D.1
  · Show more
  https://doi.org/10.1016/0002-9610(67)90168-7
  

• Aerosol penetration through surgical masks*
  Show more
  https://doi.org/10.1016/S0196-6553(05)80143-9
  Etkinliği:Kontrollü Bir Karşılaştırma
• https://doi.org/10.7326/M20-1342
  Sonuç olarak, hem cerrahi hem de pamuklu maskeler, SARS-CoV-2’nin COVID-19’lu hastaların öksürüklerinden çevreye ve dış maske yüzeyine yayılmasını önlemede etkisiz görünmektedir.
• https://doi.org/10.1016/j.ajic.2010.06.002
  Sonuç: Havalandırılmış bir alanda, kaynakta takılan bir maske ile ekshale edilen partiküllerin saptırılması, alıcıdaki herhangi bir maskeden çok daha yüksek düzeyde koruma sağlamıştır. Kaynakta veya alıcıda maske filtrasyonu maruziyetin azaltılmasında önemli bir rol oynamadı.
• Sağlık personelini şiddetli akut solunum sendromundan korumak: birden fazla cerrahi maskenin filtrasyon kapasitesi
  Yazar bağlantıları yer paylaşımı panelini açar JL Derrick C.D. Gomersall
  https://doi.org/10.1016/j.jhin.2004.10.013Bu, birden fazla cerrahi maske takmanın in vivo filtrasyon etkinliğini belirlemek için altı gönüllüde bir, iki, üç ve beş cerrahi maskenin çapraz bir denemesiydi. Maskelerin içindeki ve dışındaki ortam partikül sayılarındaki farkı ölçmek için bir Portacount kullandık. Beş cerrahi maskenin en iyi kombinasyonu, 13,7’lik bir uyum faktörüne sahipti; bu, yarım yüz maskesi için gereken minimum 100 seviyesinin çok altındadır.
  Birden fazla cerrahi maske, ortam partiküllerini zayıf bir şekilde filtreler. Alternatif olmadığı sürece N95 maskelerin yerine kullanılmamalıdır.

•  Cerrahi maskelerin influenza bioaerosollerine karşı etkinliği
  C. Makison Booth M. Clayton B. Crook J.M. Gawn
  https://doi.org/10.1016/j.jhin.2013.02.007
  Çoğu cerrahi maske , solunum koruyucu cihazlar (RPD’ler) olarak kullanım için onaylanmamıştır. Bir grip salgını durumunda , saklama ve uygunluk testi gibi lojistik ve pratik uygulamalar, RPD’lerin kullanımını büyük miktarlarda bulaşıcı biyo-aerosol üretme olasılığı yüksek olan belirli yüksek riskli prosedürlerle sınırlayacaktır. Çalışmalar, bu tür durumlarda artan sayıda cerrahi maskenin giyildiğini, ancak bulaşıcı aerosollere karşı bir cerrahi maske ile kullanıcıya sağlanan korumanın iyi anlaşılmadığını göstermiştir.
  N95 Solunum Cihazları ve Cerrahi Maskeler Tarafından Sunulan Solunum Performansı: Bakteriyel ve Viral Parçacık Büyüklüğü Aralığını Temsil Eden NaCl Aerosol ile İnsan Denek Değerlendirmesi

• METHOD FOR EVALUATING EFFECTIVENESS OF SURGICAL MASKS
  V. W. Greene, D. Vesley

A study of disposable surgical masks
Paul O.MadsenM.D.1Renate E.MadsenM.D.1
https://doi.org/10.1016/0002-9610(67)90168-78

• Maruz kalma riskinin belirlenmesi: Cerrahi maskeler ve solunum maskeleri
  Yazar bağlantıları yer paylaşımı panelini açar.
  Keith T. Diaz MD Gerald C. Smaldone MD, PhD

https://doi.org/10.1016/j.ajic.2010.06.002
Sonuç: Havalandırılmış bir alanda, kaynakta takılan bir maske ile ekshale edilen partiküllerin saptırılması, alıcıdaki herhangi bir maskeden çok daha yüksek düzeyde koruma sağlamıştır. Kaynakta veya alıcıda maske filtrasyonu maruziyetin azaltılmasında önemli bir rol oynamadı.

Dr.Bilgehan Bilge.

Son haberler