Nerede bu virüsler? Havada mı, yüzeyde mi yoksa sadece teoride mi?
Almanyada hastalığı incelemekle görevlendirilmiş, çok yüksek sayıda hastayı ve hastalık sürecini inceleyen profesör, bu süreçteki gözlemlerini anlatıyor.
Virüsün ne şekilde bulaştığı, nerelerde ne kadar süre tutunduğu ile ilgili yaptığı incelemeler ve ulaştığı sonuçlar, bugün bize anlatılanlarla kıyaslayınca oldukça şaşırtıcı…
00:00:00 – Markus Lanz :
Bay Streeck, bu araştırmaları yani sizin şimdi uğraştıklarınızı, ki bunların çok daha evvel yapılması gerektiğini söylüyorsunuz.
Tam olarak burada ne yapıyorsunuz?
Bu ülkede en çok korona virüslü hastayı gören belki de tek bilim insanı olduğunuzu söylediğinize göre…
Burada ne gördünüz, nasıl klinik bulgular vardır?
Bunları ne derecede ciddiye almak gerekiyor? Ve nasıl…
diğer taraftan eninde sonunda rahatlamamız da gerekiyor. Çünkü bununla başa çıkmayı öğrenmek zorundayız.
İnsanları sabahtan akşama kadar paniğe sürüklemenin bir anlamı yok.
00:00:33 – Prof. Hendrik Streeck : Şu şekilde gelişti : Heinsberg Sağlık Hizmetlerince teşhis konusunda kendilerine bir süreliğine yardımcı olmamız için ricada bulundular. Yani bir kovit-19 enfeksiyonunun olup olmadığı konusunda.
Ve o akşam klinikte dahiliyeci olan iyi bir arkadaşımla bir araya geldik ve hastalığı daha iyi anlayabilmek için bunun aslında bir şans olduğunu düşündük. Bunun dışında gece, işin etik tarafıyla çalışmamızı nasıl birleştirebileceğimizi konuştuk.
Ertesi gün Bonn Üniversitesinden hijyen hekimi Ricarda Schmitthausen ile Gangelt’e gittik. Yakın işbirliği içersinde… Heinsberg yönetimi ile (Herr Pusch ile)
Ve öncelikle tek tek evlere gittik. Bu bizim şu anda yaptığımız araştırma değil.
Evden eve ziyarette bulunduğumuz kişilere öncelikle belirtileri sorduk. Tahminen nasıl bulaşmış olabileceğini sorduk. Hangi ilaçları aldıklarını ve mevcut başka hastalıkları olup olmadıklarını da…
Çevreden örnekler de aldık ve kan testleri yaptık. Alınan bu örneklerle virüsün kapı kollarında, musluklarda, havada, tuvalette, cep telefonunda, televizyon kumandasında veya kedide olup olmadığını test ettik.
Günlerce evden eve gittik ve insanlarla sohbet ettik.
Ve araştırmamızın birinin sonucu olarak; ki bunu basına da verdik, hemen hemen herkes koku ve tat alma duyusunu kaybettiğini söyledi. Bu birkaç gün sürüyor ve sonra duyu tekrar geri geliyor. Yani sürekliliği yok. Ama bu, daha önce mesela farkına varılmayan bir belirtiydi.
00:02:25 – Markus Lanz : Ve koku kaybının çok ileri derecede olduğunu söylediğinizi hatırlıyorum. Bir annenin kendi bebeğinin dolmuş bezinin kokusunu dahi alamadığını söylemiştiniz.
00:02:35 – Prof. Hendrik Streeck : Çok doğru. Bu anne bir hemşireydi. Hatta bunun üzerine sirke koklayarak koku duyusunu test ettiğini ve çok şaşırdığını söylemişti.
Bu tip bir durumu bize ilk anlatan kişiyi çok fazla ciddiye almamıştık.
Karantinadan kaynaklı psikolojik bir reaksiyon olduğunu düşünmüştük.
00:02:58 – Karin Käsemann : Bunun ne zaman olduğunu sorabilir miyim? Başlarda mı?
00:03:00 – Prof. Hendrik Streeck : Maalesef tam olarak bilmiyoruz. Hastalığın sonuna doğru olabileceğini düşünüyoruz. Bazı durumlarda farklı sinirlerin uyarıldığına dair şimdi başka raporlar da var. İran’dan aldığım rapora göre kulaklar da bundan etkilenebiliyormuş. Yani kısa süreli işitme kaybından söz ediliyor.
00:03:20 – Markus Lanz : Bu bağlamda kısa süreli olduğu bilgisi önemli. Yani duyu kaybı tekrar geri geliyor.
00:03:24 – Prof. Hendrik Streeck : Fakat biz bu işitme kaybını hiç gözlemlemedik. Sadece koku kaybını gözlemledik.
00:03:29 – Markus Lanz : Her yerden örnekler aldığınızı söylüyorsunuz. Kedilerden bile…
Peki en çok nerelerde virüs var? Bu da mesela birçok insan için çok önemli bir konu.
Bununla ilgili birbirinden farklı çok görüş duyuyoruz. Siz bize buna dair net bir şey söyleyebilir misiniz?
00:03:41 – Prof. Hendrik Streeck : Kediler bizim çalışmamıza çok güzel eşlik ettiler. Hepsi numune çubuklarını ısırdı.
Hiçbirinin covid-19 testi pozitif çıkmadı.
Enteresan olan, hijyen konusunda çalışan uzmanlarımızın yaptığı incelemelerdi.
Kapı kolları, tuvaletler, musluklar ve lavabolarda bazı virüsler tespit ettiler.
Fakat sonrasında biz, alınan bu örnekleri virolojide çoğaltmayı denedik. Virüsün çoğalıp çoğalmadığına ve bulaşıcı olup olmadığına bakmak istedik. Ve bunu hiçbir zaman yapamadık.
Bu şu demek: Ölü olan virüslerin RNA ‘sını tespit ettik. Fakat bunlardan canlı virüs elde etmeyi sağlayamadık.
00:04:30 – Markus Lanz : Yani kapı kolunu tutma, süper marketteki meyve sepeti, kedi, cep telefonu, her neyse… Bunlardan aslında tehlike oluşmuyor, öyle mi?
00:04:40 – Prof. Hendrik Streeck : Evet, şimdi bunu yeni çalışmamızda daha da derinleştirmekteyiz.
Bu alanda da örnek teşkil edecek bir çalışma olmasını istiyoruz. Konunun karanlıkta kalmaması için…
Yani virüs, nerde bulunur, nerde bulunmaz tam olarak söyleyebilmek için. Fakat bana göre, şu ana kadar elde ettiğimiz sonuçlara göre, bir kapı kolu ancak, biri eline öksürüp onu tuttuktan sonra başkasının tekrar o kolu tutmasıyla bulaşıcı olabilir.
00:05:12 – Markus Lanz : Tuttuktan sonra derken, virüsler ne kadar süre üzerinde kalmakta? Bir fikriniz var mı?
00:05:15 – Prof. Hendrik Streeck : Bu süreyle ilgili bugüne kadar nerdeyse hiçbir çalışma yapılmadı. Kesin olarak bilmiyoruz. Fakat çoğu kişinin enfekte olduğu bir evdeydik. Buna rağmen ordaki hiçbir yüzeyde canlı bir vürüs tespit edemedik.
00:05:31 – Markus Lanz : Bana göre bu iyi bir haber. Yani mesafeli durmak, insanlara çok yaklaşmamak, kimseyle yakından fazla uzun süre konuşmamak ve ellerin yıkanması, gerçekten de fayda ediyor?
00:05:43 – Prof. Hendrik Streeck : Buna ikna olmuş durumdayım. Problemi biraz da şimdiye kadarki tartışmaların hep söylenti ve model hesaplamalar üzerinden yapılmasında buluyorum.
Yani böyle bir matematiksel hesapta tek bir faktörün hatalı olması teorinin kağıttan bir ev gibi çökmesine neden olur.
Verilerin biraraya toplanarak temel alınması gerektiğini ve bunların ışığında gerçekçi öneriler getirilerek kararlar alınabileceğini düşünüyorum.
00:06:13 – Markus Lanz : Robert Koch Enstitüsü de Heinsberg’de örnek teşkil edebilecek bu tip bir inceleme yaptı mı?
00:06:22 – Prof. Hendrik Streeck : Hayır, bugüne kadar bunu neden yapmadıkları beni de şaşırttı.
Biz önce kendi tarafımızda geri durduk. Çünkü bunun federal üst yönetiminin bir görevi olduğunu düşündük. Böyle bir şeyin yapılmasının…
Çünkü teşhis için de bize öneride bulunuyorlar. Kimi test edip kimi etmeyeceğimizi ve…
Fakat sonra, Robert Koch Enstitüsünün böyle bir çalışma yapmayacağını ve düşünmediğini öğrendiğimde bir virolog olarak bunu yapmamızın nerdeyse aslında bir görev olduğunu düşündüm.
Sadece günlük rutin işlerimi yapmayı da tercih edebilirdim. Bu tabi aşırı bir ek iş yükü… A
ma böyle bir çalışmanın yapılması gerekiyor ki hem siyasiler hem de vatandaşlar için cevaplar bulabilelim.
00:07:15 – Markus Lanz : Ben biraz satır aralarını duymaya çalışıyorum. Bayan Kässmann da başını sallıyor, sanırım aynı hissediyoruz…
Bazı durumlarda fazla hızlı davrandığımızı, tam olarak onaylanmamış verilerin temel alınarak kararlar verildiğini söylüyorsunuz. Ve tekrar vurgulayarak soruyorum, bu kapamalar, tüm sosyal hayatın felce uğraması…
Size göre çok mu hızlı gelişti tüm bunlar?
Alınan kararların doğruluğu konusu, sizce üzerinde tekrar konuşulması gereken şeyler mi?
00:07:45 – Prof. Hendrik Streeck : Tabi, olay gerçekleştikten sonra her zaman daha iyi bildiğinizi iddia edebilirsiniz.
Fakat çok kısa bir zamanda ardı ardına tedbirler alındığında…
Nasıl başladığını bile bilmiyorum ama önce kalabalık organizasyonlar son buldu, daha sonra okullar kapandı.
Ve sonra sokağa çıkma ile ilgili kısıtlamalar geldi.
Baştaki açıklamalarımda, önce biraz bekleyip ne olduğunu görelim demiştim.
Virüs hiçbir siyasetçiye itaat etmez, hiçbir insana itaat etmez “artık insanlara bulaşmayı bırak” demekle…
Çünkü her şeyden önce bugün aldığımız kararların sonuçlarını ancak 2 hafta sonra görebildiğimiz için.
Ancak şimdi, yavaş yavaş, alınan ilk önlemlerin sonuçlarını (belki, bilemiyoruz) görmeye başlıyoruz.
Ama virüse de zaman tanımalı ki biz de uzun vadede sonuçlarını görüp neyin işe yaradığını ve neyin yaramadığını anlayabilelim.
Aynı şekilde, geriye dönüp her şeyin işe yaradığını söylemeyi de hatalı bulurdum.
Bugün artık geldiğimiz noktada enfeksiyon oranlarına bakarak durumu nasıl yöneteceğimizi belirlemeliyiz.